Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑΣ ΤΟ 1222 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ. Μέρος Α΄

Μετά από την λατινική κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της Δ’ σταυροφορίας, το 1204, προέκυψαν τρία ρωμαϊκά κρατίδια ( και όχι Ελληνικά, όπως αρέσκονται να λένε ακροδεξιοί εθνοκάπηλοι ). Α) το Δεσποτάτο της Ηπείρου. Β) Η αυτοκρατορία της Νίκαιας. Γ)  Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.  Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ιδρύθηκε από τους  Αλέξιο και Δαυίδ Κομνηνούς, εγγονούς του Ανδρόνικου Α’ Κομνηνού, ο οποίος εκθρονίστηκε και δολοφονήθηκε από στασιαστές. Οι στασιαστές σκότωσαν επίσης, αφού πρώτα τον τύφλωσαν, και τον γιό του Μανουήλ. Η σύζυγος του Μανουήλ, Ρουδουσάν, κατέφυγε μαζί με τους δύο της γιους, Αλέξιο και Δαυίδ, στην βασιλική αυλή της Γεωργίας, όπου βασιλιάς ήταν ο
πατέρας της Γεώργιος Γ’ . Πριν από την λατινική κατάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως το 1204, ο Πόντος τελούσε υπό ένα ημι-αυτόνομο καθεστώς. Πρωτεύουσα του ημι-αυτόνομου αυτού κρατιδίου ήταν η Τραπεζούντα, στην οποία η άρχοντες έφεραν τον τίτλο του Μέγα Κομνηνού. Τα όρια αυτού  του κρατιδίου εκτείνονταν από τη Σινώπη ( χωρίς αυτήν ) μέχρι της Σωτηριούπολη. Τον 13^ο αιώνα τα όρια του κράτους έφθασαν μέχρι τη Χερσώνα στη Κριμαία.  Ο Δαυίδ Μέγας Κομνηνός, επεξέτεινε τα όρια του κράτους προς τα δυτικά καταλαμβάνοντας  τη Σινώπη και την Ηράκλεια. Έτσι, κατάφερε να έχει σύνοτα με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας, στη οποια  εκείνη την εποχή βασίλευε ο Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρις. Το 1206, η αυτοκρατορία της Νίκαιας κατέλαβε τη Σινώπη, ενώ το 1214, η πόλη έπεσε στα χέρια των Σελτζούκων Τούρκων. Όνειρο των Κομνηνών ήταν να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη, αυτός ήταν και ο λόγος που στη σημαία τους ο Αετός κοιτούσε δυτικά, δηλαδή δήλωνε τις βλέψεις που είχαν για το Βυζάντιο! Αντίθετα, η σημαία της Σινώπης έφερε αετό που κοιτούσε ανατολικά, δείχνοντας έτσι την απέχθεια των κατοίκων της για το Βυζάντιο. Είτε ανατολικά, είτε δυτικά, οι Πόντιοι δεν ήθελαν να έχουν σχέσεις με το Βυζάντιο. Το θεωρούσαν βάρβαρο και ρωμαϊκό, ενώ σ΄ αυτούς άρχισε σιγά – σιγά να μπαίνουν πιο ελληνικές ιδέες!  Οι Πόντιοι λοιπόν, είτε ήθελαν να καταλάβουν το Βυζάντιο ( Τραπεζούντα ), είτε το απεχθάνονταν ( Σινώπη ). Οι σημερινοί πόντιοι λοιπόν καλά θα κάνουν να σταματήσουν να αναρωτιούνται προς τα πού πρέπει να κοιτά ο Αετός!  Και οι δύο κατευθύνσεις σωστές είναι. Ας σταματήσουν επιτέλους να λένε ό, τι βλακεία τους έρχεται στο μυαλό, περί αγαστών σχέσεων Ποντίων και Βυζαντίου! Απλά, δεν υπήρξαν ποτέ, κάθε άλλο μάλιστα, εχθρικές ήταν. Η βλακεία λόγω της αμάθειάς τους μάλιστα είναι έκδηλη με τον πιο εμφατικό τρόπο στον ποντιακό σύλλογο των Κρηνίδων, ο οποίος σε ένα ακροδεξίο ( άρα και αναλφάβητο ) κρεσέντο, έχει το όνομα << Βυζάντιο>>! Σαν να λέμε σήμερα, σύλλογος Ελλήνων Καναδά << Η Τουρκία>>!!! Τόσο άσχετοι και τόσο ακροδεξιοί! Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας βρίσκονταν σε συνεχή πόλεμο με τους Σελτζούκους Τούρκους και αργότερα με τους Οθωμανούς Τούρκους ( που και αυτοί Σελτζούκοι ήταν, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία ). Από το 1222 μέχρι το 1235 στη Τραπεζούντα βασίλευε ο Ανδρίνικος Α΄ Γίδων, ως κηδεμόνας του ανηλίκου Ιωάννη Α΄ Μεγάλου Κομνηνού.  Την περίοδο αυτή η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν φόρου υποτελείς ( πλήρωνε ένα ποσό δηλαδή κάθε χρόνο προκριμένου να μην της επιτεθούν οι Τούρκοι ) στους Τούρκους του Ικονίου, βάση μια συνθήκης που είχε υπογράψει ο προκάτοχος του Αδρόνικου Α’ Γίδωνα! ( το να πληρώνεις έναν τέτοιο <<φόρο υποτέλειας>> ήταν κάτι σύνηθες την εποχή εκείνη. Δεν είναι αυτό που πάει το μυαλό μας σήμερα! Ήταν μια πράξη διπλωματίας, που δεν έδειχνε σε καμιά περίπτωση αδυναμία. Συνήθως το ποσό που πλήρωνες ήταν απείρως μικρότερο από αυτό που θα έδινες για να αντιμετωπίσεις μια διαρκή απειλή, έστω και αν κέρδιζες έναν πιθανό πόλεμο, που ήταν και το πιο πιθανό ). Το καλοκαίρι του  1223, ένα Τραπεζούντιο πλοίο, που έκανε το δρομολόγιο Περάτεια ( Χερσώνα ) – Τραπεζούντα, αναγκάστηκε λόγω κακοκαιρίας να ελλιμενισθεί στη Σινώπη. ( η πόλη βρίσκονταν υπό Τουρκική διοίκηση από το 1214 ). Όταν οι Τούρκοι έμαθαν πως το πλοίο μεταφέρει φόρους από την Περάτεια, επιτέθηκαν και το λεηλάτησαν! Ταυτόχρονα, έπιασαν ομήρους το πλήρωμα και αξιωματούχους της Τραπεζούντας, ανάμεσά τους και το Αλέξιο, φοροτεχνικό προϊστάμενο, κατά κάποιον τρόπο. Ο διοικητής της Σινώπης, Ετούμ, έστειλε πολεμικά πλοία και λεηλάτησαν  παραλιακές πόλεις της Χερσώνας, προκαλώντας μεγάλες ζημιές τόσο στις ίδιες όσο και στα οικονομικά της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Ο Ανδρόνικος Α’ Γίδων, αντέδρασε άμεσα! Έστειλε δικά του πολεμικά πλοία, στην ουσία τον πολεμικό του στόλο, εναντίον των Τουρκικών και σε μία ναυμαχία ανοιχτά της Σινώπης, κατέστρεψε τον Τουρκικό στόλο! Χιλιάδες Τούρκους ναυτικούς σκότωσε και άλλους τόσους συνέλαβε! Ταυτόχρονα, έστειλε χερσαίες δυνάμεις, και ως αντίποινα στις ζημιές που προκάλεσαν οι Τούρκοι στη Χερσώνα, κατέστρεψε τα περίχωρα της Σινώπης. Ο Ετούμ, φοβισμένος, συνθηκολόγησε με τον Ανδρόνικο Α΄ Γίδωνα. Επέστρεψε το πλοίο μαζί με τους φόρους και σε αντάλλαγμα η Τραπεζούντα απελευθέρωσε τους αιχμαλώτους! Ο Τούρκος σουλτάνος στο Ικόνιο, ΚαΪκοβάδης Α΄ ( 1220 – 1237 ), έγινε έξαλλος όταν έμαθε για αυτήν την ντροπιαστική ήττα του Τουρκικού στρατού και ναυτικού. Οργάνωσε λοιπόν μια εκστρατεία εναντίων της Τραπεζούντας, τοποθετώντας ως αρχιστράτηγο τον γιο του Μελίκ! ( κάποιοι Πόντιοι που φέρουν αυτό το ψευδώνυμο, θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί και όχι περήφανοι που το φέρουν ακόμα! ).

Δρ. Τάσος Σαββίδης

Κρηνίδες Φιλίππων, 26/12/2016