13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΤΟΥ 1906. Νικόπολη του Πόντου ή Γαρασαρη, όπως την αποκαλούν οι πόντιοι ή Sembin Karahisar όπως την ονομάζουν και σήμερα οι Τούρκοι. Η οικογένεια Εμμανουηλίδη βγάζει μια αναμνηστική φωτογραφία, 19 χρόνια αργότερα θα έρθουν τα μέλη της στην περιοχή των Φιλίππων ως πρόσφυγες, έπειτα από τη συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών. Η οικογένεια θα απλωθεί σε όλη την περιοχή, από τη Καβάλα έως τη Δράμα. Συγγενείς τους υπάρχουν ακόμη στα Κύργια, τις Κρηνίδες, τον Αμυγδαλεώνα και ίσως στον Ζυγό και στο
Κρυονέρι, κυρίως με νύφες που <<έδωσε>> η οικογένεια. Πιο γνωστό μέλος της ευρύτερης οικογενείας ( γαμπρός ) ήταν ο βουλευτής Καβάλας και υπουργός Σταύρος Νικολαίδης. Αυτό που βλέπουμε στη φωτογραφία είναι οι παππούδες, τα παιδιά, οι νύφες και τα εγγόνια της οικογένειας. Πρόκειται προφανώς για αστική οικογένεια, με ανώτερη μόρφωση και οικονομική ευμάρεια, όπως μαρτυρούν τα ρούχα τους. Έχουν ευρωπαϊκή ενδυμασία, εκτός από τις γυναίκες που φέρουν αρκετά στοιχεία της παραδοσιακής ποντιακής στολής. Σ΄ αυτές τις οικογένειες οι γυναίκες φορούσαν την παραδοσιακή στολή ως <<επίσημη>> ενδυμασία. Εκείνο που προκαλεί την μεγαλύτερη εντύπωση, σε μένα τουλάχιστον, είναι η εντυπωσιακή φορεσιά της γιαγιάς της οικογένειας. Ένα άλλο εντυπωσιακό στοιχείο είναι το καπέλο που φορά ο παππούς της οικογένειας, το οποίο είναι κλασσικό αρχαίο μακεδονικό! Τέλος, το τρίτο εντυπωσιακό στοιχείο στη φωτογραφία του 1906 στη Νικόπολη του Πόντου, είναι πως σε κανένα μέλος της οικογένειας δεν βλέπουμε <<Τουρκικές>> επιρροές στην ενδυμασία του! Τα υπόλοιπα θα μας τα πει ένας απόγονος της οικογένειας, ο δικηγόρος Ιωάννης Εμμανουηλίδης, όπως τα έγραψε στον Πρωινό Τύπο της Δράμας τον Ιανουάριο του 2013. «Την φωτογραφία αυτή την βρήκα ψάχνοντας τα χαρτιά και τα βιβλία του μακαρίτη πατέρα μου, Χρήστου Νικολάου Εμμανουηλίδη, συνταξιούχου δάσκαλου στην Ελλάδα και δάσκαλου από την πατρίδα.
Η φωτογραφία είναι βγαλμένη σύμφωνα με επισημείωση που υπάρχει στο πίσω μέρος της (η φωτογραφία είναι αντίγραφο) το έτος 1906 στο χωριό Ασαρτζούκ, της επαρχίας Νικοπόλεως (Σεμπίν Καραχισάρ κατά τους Τούρκους, Γαράσαρης και καθ’ ημάς). Σ’ αυτήν απεικονίζεται η Πατριαρχική οικογένεια του λυκοπαππού μου Γιωρίκα Εμμανουηλίδη, με τα παιδιά του και τις νύφες και μερικά από τα εγγόνια του. Σημειώνω ότι σύμφωνα με αφηγήσεις του πατέρα μου για πολλά χρόνια η οικογένεια (μέχρι τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο) ήταν ενιαία, δηλαδή ήταν πατριαρχική, με επί κεφαλής τον Πάτερ Φαμίλιας, για να θυμηθούμε και λίγα Λατινικά.
Καθιστοί από αριστερά ο παππούς μου Νικόλας, ο μεγαλύτερος των αδελφών, γι’ αυτό και κατ’ εξαίρεσιν του επιτρέπεται να κάθεται, δίπλα του η μητέρα μου, δηλαδή ή λυκογιαγιά μου Μάρθα και δίπλα ο λυκοπαππούς μου Γιωρίκας, ο αρχηγός της οικογένειας. Ορθιοι από αριστερά ο γιος Μανώλης, πέθανε στην Τουρκία προ της ανταλλαγής, δίπλα η γυναίκα του Παρθένα, την λέγανε Ιντζέινα, γιατί ήτανε το γένος Ιντζε και εξελληνισμένα Υψηλοπούλου, δίπλα της η γιαγιά μου Σοφία, γυναίκα του Νικόλα, την λέγανε Κανέτσα, γιατί ήταν το γένος Κανετίδου, δίπλα της ο Ευστάθιος,ο Στάθιον, γαμπρός επ’ αδελφή του μακαρίτη Σταύρου Νικολαϊδη, πρώην βουλευτού Καβάλαςκαι Υπουργού, πέθανε στην Ρωσία όπου πήγε στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, δίπλα η γυναίκα του Ελισσάβετ, αδελφή του Σταύρου Νικολαϊδη, την λέγανε Αλουσλού γιατί καταγότανε από το χωριό Άλουτσε της Νικόπολης, δίπλα της η αδελφή τους Κυριακή. Δίπλα στον γενάρχη Γιωργίκα η μικρή κόρη του Χρυσή, έμεινε και πέθανε στην Ρωσία χωρίς να έλθει στην Ελλάδα. Δίπλα στην Κυριακή είναι ο Σπύρος, γιος του Νικόλα και αδελφός του πατέρα μου και καθιστοί η κόρη του Νικόλα (θεία μου) Ανδρονίκη και δίπλα ο μακαρίτης πατέρας μου Χρήστος σε ηλικία 6 ετών. Σημειώνω ότι από όλους αυτούς ζει μόνον η θεία μου η Ανδρονίκη που είναι εγκατεστημένη στα Κάτω Πορρόϊα Σερρών. Νομίζω ότι είναι πραγματικό κειμήλιο, χαρακτηριστικό του στενού οικογενειακού δεσμού, της πατριαρχικής οικογένειας, όπου ο γενάρχης πάτερ φαμίλιας είναι πραγματικός εξουσιαστής.
Όλα είναι εν όσω ζεί ο αρχηγός κοινά, καμιά διαφορά δεν υπάρχει στα παιδιά τις νύφες κλπ. Επίσης είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος ντυσίματος και εν γένει εμφανίσεως των προγόνων μας, στις αλησμόνητες και χαμένες πια «κρίμασιν οις οίδε Κύριος» πατρίδες μας».
Δρ. Τάσος Σαββίδης
Κρηνίδες Φιλίππων, 12/01/2017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου