ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥΣ. 17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1281, Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ.

17 Ιανουαρίου του 1281. Γεννιέται ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος και μαζί του το όραμα του πρώτου Ελληνικού Κράτους μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση των Ελληνιστικών. Εξ΄ αρχής να τονίσουμε πως ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος δεν είναι το ίδιο άτομο με τον Κωνσταντίνο Ζ’ Πορφυρογέννητο, τον αυτοκράτορα της Ρωμαϊκής ( Βυζαντινής ) Αυτοκρατορίας που γεννήθηκε το 905 και πέθανε το 959 μ. Χ. Πορφυρογέννητοι ονομάζονταν όσοι γεννιόντουσαν στο ειδικό δωμάτιο των Βυζαντινών ανακτόρων που έφερε το όνομα αυτό, πορφύρα. Έτσι λοιπόν, πορφυρογέννητη ήταν και η Άννα Κομνηνή. Δεν σήμαινε σε καμιά περίπτωση διαδοχή στο θρόνο. Ήταν
δευτερότοκος γιός του Ανδρονίκου Β’ Παλαιολόγου και της Γιολάντας Μομφερατικού, κόρης του Γουλιέλμου Ζ’ Μομφερατικού. Το γεγονός αυτό έδωσε το δικαίωμα στον Ανδρόνικο Β’ Παλαιολόγο να φέρει τον τίτλο του βασιλιά
της Θεσσαλονίκης. Με τον τρόπο αυτό έθεσε τέλος στις διεκδικήσεις της οικογένειας Μομφεριτικού για τη Θεσσαλονίκη. Αυτό θα φανεί πολύ χρήσιμο για την συνέχεια. Όταν ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος ενηλικιώθηκε άρχισε να προσβλέπει στον αυτοκρατορικό θρόνο. Τα σχέδια του πατέρα του όμως ήταν άλλα! Στον θρόνο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας τον διαδέχθηκε ο πρωτότοκος γιος του Μιχαήλ Θ’ Παλαιολόγος ( παιδί που είχε αποκτήσει από την πρώτη του σύζυγο, Άννα της Ουγγαρίας ).  Τα σχέδια του Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου ήταν η  δημιουργία ενός αυτόνομου κράτους με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, Καθώς θα του μεταβίβαζε το βασίλειο της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον  θα έπαιρνε και εδάφη της Μακεδονίας. Εκείνη την εποχή η Θεσσαλονίκη άνηκε στο θέμα της Θεσσαλίας, ενώ από τον Στρυμόνα και μετά ήταν το Θέμα της Μακεδονίας, έως τον Έβρο. Ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος θα γινόταν βασιλιάς ενός κράτους το οποίο θα είχε δύο θέματα. Το ένα της Θεσσαλίας, στην οποία σημαντικότερη πόλη ήταν η Θεσσαλονίκη και το άλλο την Μακεδονίας, στην οποία σημαντικότερη πόλη ήταν οι Φίλιπποι ( οι Σέρρες θα αποκτούσαν μεγάλη δύναμη τα επόμενα χρόνια, αλλά θα καταστρεφόταν από τις Σλαυικές επιδρομές ). Θα είχαμε έτσι τη δημιουργία του πρώτου Ελληνικού Κράτους μετά την πτώση των Ελληνιστικών. Βέβαια, δεν θα ήταν ένα κράτος με Ελληνική εθνική συνείδηση, αλλά Ρωμαϊκή, θα ήταν όμως εντός των ορίων του αρχαίου Ελλαδικού χώρου. Κράτη  αυτόνομα στον Ελλαδικό χώρο είχαμε και προγενέστερα, τα Δεσποτάτα της Ηπείρου και της Πελοποννήσου, ωστόσο αυτά δεν ήταν αποδεκτά από τους Βυζαντινούς, οι οποίοι θεωρούσαν πως τους ανήκουν και σε κάποια ιστορική στιγμή θα περνούσαν στην επικράτειά τους. Στην περίπτωση όμως του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου ( η ημερομηνία γέννησής του είναι υποθετική ) έχουμε τη δημιουργία ενός κράτους εντός του Ελλαδικού χώρου, όχι από αποστάτες κάποιας οικογένειας με βασιλικές καταβολές, αλλά από τον ίδιο τον Αυτοκράτορα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο θάνατος όμως πρόλαβε τον Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο και τα σχέδια του ναυάγησαν. Ο διάδοχός του και αδελφός του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, Μιχαήλ Θ’ Παλαιολόγος, απέτρεψε την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου, φοβούμενος προφανώς την δύναμη ενός τέτοιου κράτους! Ας δούμε πως μας περιγράφει το γεγονός αυτό ο Νικηφόρος Γρηγοράς, ο σπουδαιότερος ιστορικός της εποχής του ( γεννήθηκε λίγα χρόνια αργότερα από τα παραπάνω γεγονότα ): <<… ο βασιλιάς και πατέρας του είχε αποφασίσει να πάρει ο Πορφυρογέννητος, μόλις πέρασε την εφηβεία, μια γυναίκα ξεχωριστή ανάμεσα στις Λατίνες, την ωραιότερη από όλες, για να τον βοηθήσει και αυτό στα σχέδιά του. Διότι ήθελε, και το είχε σχέδιο από καιρό πολύ που το έκρυβε βαθιά μέσα στη καρδιά του,  να αποκόψει το τμήμα της επικράτειας των Ρωμαίων γύρω από τη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία, και να το κάνει δική του επικράτεια και ανεξάρτητο Κράτος. Και αν δεν προλάβαινε ο θάνατος να τον πάρει από τους ανθρώπους ίσως και να το υλοποιούσε…>>

Δρ. Τάσος Σαββίδης

Κρηνίδες Φιλίππων, 16/01/2017