ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥΣ. 01 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1056 μ. Χ. Η ΑΝΟΔΟΣ ΣΤΟ ΘΡΟΝΟ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤ΄ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ( ΚΑΙ ) ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ.

  01 Σεπτεμβρίου του 1056 μ. Χ.  Στο θρόνο του Βυζαντίου ανεβαίνει ο Μιχαήλ ΣΤ΄ Στρατιωτικός, μετά το θάνατο της αυτοκράτειρας Θεοδώρας των Μακεδόνων. Η ανικανότητά του, κυρίως λόγω της μεγάλης του ηλικίας, προκάλεσε την εξέγερση εναντίον του  Ισαάκιου Κομνηνού ο οποίος είχε στο πλευρό του τις ανατολικές περιοχές αλλά και πολλές πόλεις της δύσης. Μία εξ αυτών ήταν και οι Φίλιπποι. Μετά το θάνατο των τελευταίων εκπροσώπων της Μακεδονικής δυναστείας, στην αυτοκρατορία δημιουργήθηκε πολιτικό χάσμα όσον αφορά τα δικαιώματα επί του θρόνου. Ενώ η μεγαλύτερη αδελφή της, η αυτοκράτειρα Ζωή, με τους γάμους της και τις υιοθεσίες παρείχε

νομιμότητα στους διεκδικητές του αυτοκρατορικού θρόνου, η Θεοδώρα απλώς όρισε το Μιχαήλ Στρατιωτικό για διάδοχό της, χωρίς οποιαδήποτε πρόσθετη «υποστήριξη» της νομιμότητάς του. Ευρισκόμενος υπό την πίεση των στρατηγών της Ανατολής, ο Μιχαήλ Στ΄ στην αρχή της διακυβέρνησής του δέχθηκε στην πρωτεύουσα τους ισχυρότερους εκπροσώπους τους (Ισαάκιος Κομνηνός και Κατακαλών Κεκαυμένος), όμως δεν κατόρθωσε να επιτύχει μαζί τους συμφωνία. Σύμφωνα με τις πηγές, ο Μιχαήλ Στ΄ συμπεριφέρθηκε αλαζονικά προς τους αξιωματούχους του στρατού της Ανατολής. Η απόρριψη των συμβιβαστικών λύσεων από την πλευρά του αυτοκράτορα και η άρνηση των αιτημάτων αυτής της ισχυρής ομάδας προκάλεσαν την ένωση των στρατηγών και την οργάνωση εξέγερσης κατά της Κωνσταντινούπολης, η οποία κόστισε στο Μιχαήλ Στ΄ το στέμμα.

 Η εξέγερση του Ισαακίου Κομνηνού

Την άνοιξη του 1057, οι στρατηγοί της Ανατολής ανακήρυξαν τον Ισαάκιο Κομνηνό αυτοκράτορα και εξεγέρθηκαν κατά του Μιχαήλ Στ΄. Στο πλευρό του ανακηρυχθέντος αυτοκράτορα τέθηκαν ο νεότερος αδελφός του Ιωάννης Κομνηνός, πατέρας του μελλοντικού αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄ Κομνηνού, και οι αδελφοί Κωνσταντίνος και Ιωάννης Δούκας, επιφανείς εκπρόσωποι της στρατιωτικής αριστοκρατίας. Παρά το γεγονός ότι αυτοκράτορας ανακηρύχθηκε ο Ισαάκιος Κομνηνός, οι Δούκες, χωρίς καμία αμφιβολία, διατηρούσαν πολύ καλές διασυνδέσεις με ισχυρές προσωπικότητες στην Κωνσταντινούπολη, όπως τον πανίσχυρο πατριάρχη Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριο (1043-1058). Για την προώθηση των Δουκών οι συνθήκες ήταν επιπλέον ευνοϊκές, καθώς ο Ισαάκιος Κομνηνός αντιμετώπιζε δυσκολίες με τη διασφάλιση της διαδοχής του. Πριν ανέλθει στο βυζαντινό θρόνο ο μοναχογιός του Ισαακίου, ο Μανουήλ, είχε ήδη πεθάνει, ενώ η κόρη του παρέμεινε ανύπαντρη. Ο δε πατριάρχης Κηρουλάριος υποστήριζε τους Δούκες, και η συνεργασία αυτή σύντομα αποδείχθηκε αποφασιστικής σημασίας για την κατάληψη της εξουσίας στην Κωνσταντινούπολη ( τα στοιχεία προέρχονται από την εγκυκλοπαίδεια του μείζονος Ελληνισμού )

Το καλοκαίρι του 1057 ο στρατός της Ανατολής στρατοπέδευσε κοντά στη Νίκαια. Ο Μιχαήλ Στ΄ προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους αντιπάλους του με τη βοήθεια των στρατευμάτων της Δύσης, που προέρχονταν κυρίως από την περιοχή της Θράκης. Στη μάχη που διαδραματίστηκε στις 20 Αυγούστου 1057 κοντά στη Νίκαια, ο αυτοκρατορικός στρατός υπέστη ήττα. Στη συνέχεια ο Μιχαήλ Στ΄ αποφάσισε να προβεί σε διαπραγματεύσεις, στέλνοντας αντιπροσώπους του το Μιχαήλ Ψελλό και τον Κωνσταντίνο Λειχούδη. Αναμφίβολα ο ρόλος του Μιχαήλ Ψελλού στην πολιτική σκηνή της εποχής ήταν ιδιαίτερα σημαντικός. Η ενδιαφέρουσα μαρτυρία που συνέταξε για την πρεσβεία καταδεικνύει την υπεροχή των στρατηγών της Ανατολής. Ο Ισαάκιος Κομνηνός απέρριψε την πρόταση του Μιχαήλ Στ΄ να λάβει τον τίτλο του καίσαρα και να γίνει διάδοχός του και περίμενε την έκβαση της εξέγερσης κατά του αυτοκράτορα, την οποία οργάνωσε ο πατριάρχης Κηρουλάριος μέσα στην Πόλη, κατορθώνοντας να ανοίξει στους επαναστάτες τις πύλες της πρωτεύουσας. Την 1η Σεπτεμβρίου 1057, οι στασιαστές εισήλθαν στην Κωνσταντινούπολη χωρίς μάχη και, τρεις ημέρες αργότερα, ο Κηρουλάριος έστεψε αυτοκράτορα τον Ισαάκιο Κομνηνό, ο δε Μιχαήλ Στ΄ αναγκάστηκε να καρεί μοναχός.

Δρ. Τάσος Σαββίδης

Κρηνίδες Φιλίππων, 29/08/2017